பலராமர் தீர்த்த யாத்திரை கிளம்பினார்.
ஸ்கந்தம் 10: அத்யாயம் 79
श्री-शुकः उवाच —
ततः पर्वणि उपावृत्ते प्रचण्डः पांशु-वर्षणः।
भीमः वायुः अभूत् राजन् पूय-गन्धः तु सर्वशः॥ 1
ततः अमेध्य-मयम् वर्षम् बल्वलेन विनिर्मितम्।
अभवत् यज्ञ-शालायाम् सः अन्वदृश्यत शूल-धृक्॥ 2
तम् विलोक्य बृहत्-कायम् भिन्न-अञ्जन-चय-उपमम्।
तप्त-ताम्र-शिखा-अश्मश्रुम् दंष्ट्रा-उग्र-भ्रुकुटी-मुखम्॥ 3
सः स्मार मूसलम् रामः पर-सैन्य-विदारणम्।
हलम् च दैत्य-दमनम् ते तूर्णम् उपतस्थतुः॥ 4
तम् आकृष्य हल-अग्रेण बल्वलम् गगन-चरम्।
मूषलेन अहनत् क्रुद्धः मूर्ध्नि ब्रह्म-द्रुहम् बलः॥ 5
सः अपतत् भुवि निर्भिन्न-ललाटः असृक् समुत्सृजन्।
मुञ्चन् आर्त-स्वरम् शैलः यथा वज्र-हतः अरुणः॥ 6
संस्तुत्य मुनयः रामम् प्रयुज्य अवितथ-आशिषः।
अभ्यषिञ्चन् महा-भागाः वृत्र-घ्नम् विबुधाः यथा॥ 7
वैजयन्तीम् ददुः मालाम् श्री-धामाम् अम्लान-पङ्कजाम्।
रामाय वाससी दिव्ये दिव्यानि आभरणानि च॥ 8
अथ तैः अभ्यनुज्ञातः कौशिकीम् एत्य ब्राह्मणैः।
स्नात्वा सरोवरम् अगात् यतः सरयूः आस्रवत्॥ 9
अनु-स्रोतेन सरयूम् प्रयागम् उपगम्य सः।
स्नात्वा सन्तर्प्य देव-आदीन् जगाम पुलह-आश्रमम्॥ 10
गोमतीम् गण्डकीम् स्नात्वा विपाशाम् शोणम् आप्लुतः।
गयाम् गत्वा पितृन् इष्ट्वा गङ्गा-सागर-सङ्गमे॥ 11
उपस्पृश्य महेन्द्र-आद्रौ रामम् दृष्ट्वा अभिवाद्य च।
सप्त-गोदावरीम् वेणाम् पम्पाम् भीम-रथीम् ततः॥ 12
स्कन्दम् दृष्ट्वा ययौ रामः श्री-शैलम् गिरि-आलयम्।
द्रविडेषु महा-पुण्यम् दृष्ट्वा अद्रिम् वेङ्कटम् प्रभुः॥ 13
काम-कोष्णीम् पुरीम् काञ्चीम् कावेरीम् च सरित्-वराम्।
श्री-रङ्ग-आख्यम् महा-पुण्यम् यत्र सन्निहितः हरिः॥ 14
ऋषभ-आद्रिम् हरेः क्षेत्रम् दक्षिणाम् मथुराम् तथा।
सामुद्रम् सेतुम् अगमत् महा-पातक-नाशनम्॥ 15
तत्र अयुतम् अदात् धेनून् ब्राह्मणेभ्यः हलायुधः।
कृतमालाम् ताम्रपर्णीम् मलयं च कुल-आचलम्॥ 16
तत्र अगस्त्यम् समासीनम् नमस्कृत्य अभिवाद्य च।
योजितः तेन च आशीःभिः अनुज्ञातः गतः अर्णवम्॥ 17
दक्षिणम् तत्र कन्या-आख्याम् दुर्गाम् देवीं ददर्श सः।
ततः फाल्गुनम् आसाद्य पञ्च-अप्सरस्-अनुत्तमम्।
विष्णुः सन्निहितः यत्र स्नात्वा अस्पर्शत् गव-आयुतम्॥ 18
ततः अभिव्रज्य भगवान् केरलान् तु त्रिगर्तकान्।
गोकर्ण-आख्यम् शिव-क्षेत्रम् सान्निध्यम् यत्र धूर्जटेः॥ 19
आर्याम् द्वैपायनीम् दृष्ट्वा शूर्पारकम् अगात् बलः।
तापीम् पयोष्णीम् निर्विन्ध्याम् उपस्पृश्य अथ दण्डकम्॥ 20
प्रविश्य रेवाम् अगमत् यत्र माहिष्मती पुरी।
मनु-तीर्थम् उपस्पृश्य प्रभासम् पुनः आगमत्॥ 21
श्रुत्वा द्विजैः कथ्यमानम् कुरु-पाण्डव-संयुगे।
सर्व-राजन्य-निधनम् भारम् मेने हृतम् भुवः॥ 22
सः भीम-दुर्योधनयोः गदाभ्याम् युध्यतोः मृधे।
वारयिष्यान् विनशनम् जगाम यदु-नन्दनः॥ 23
युधिष्ठिरः तु तम् दृष्ट्वा यमौ कृष्ण-अर्जुनौ अपि।
अभिवाद्य अभवन् तुष्णीम् किम् विवक्षुः इह आगतः॥ 24
गदा-पाणी उभौ दृष्ट्वा संरब्धौ विजय-इषिणौ।
मण्डलानि विचित्राणि चरन्तौ इदम् अब्रवीत्॥ 25
युवाम् तुल्य-बलौ वीरौ हे राजन् हे वृक-उदर।
एकम् प्राण-अधिकम् मन्ये उत एकम् शिक्षया अधिकम्॥ 26
तस्मात् एक-तरस्य इह युवयोः सम-वीर्ययोः।
न लक्ष्यते जयः अन्यः वा विरमतु अफलः रणः॥ 27
न तत् वाक्यम् जगृहतुः बद्ध-वैरोः नृप-अर्थवत्।
अनुस्मरन्तौ अन्योन्यम् दुरुक्तम् दुष्कृतानि च॥ 28
दिष्टम् तत् अनुमन्वानः रामः द्वारवतीम् ययौ।
उग्रसेन-आदिभिः प्रीतैः ज्ञातिभिः समुपागतः॥ 29
तम् पुनः नैमिषम् प्राप्तम् ऋषयः अयाजयन् मुदा।
क्रत्-अङ्गम् क्रतुभिः सर्वैः निवृत्त-अखिल-विग्रहम्॥ 30
तेभ्यः विशुद्ध-विज्ञानम् भगवान् व्यतरत् विभुः।
येन एव आत्मनि अदः विश्वम् आत्मानम् विश्वगम् विदुः॥ 31
स्व-पत्य-आवभृथ-स्नातः ज्ञाति-बन्धु-सुहृत्-वृतः।
रेजे स्व-ज्योत्स्नया इव इन्दुः सु-वासाः सुष्ठु-अलङ्कृतः॥ 32
ईदृक्-विधानि असङ्ख्यानि बलस्य बल-शालिनः।
अनन्तस्य अप्रमेयस्य माया-अमर्त्यस्य सन्ति हि॥ 33
यः अनुस्मरेत् रामस्य कर्माणि अद्भुत-कर्मणः।
सायम् प्रातर् अनन्तस्य विष्णोः सः दयितः भवेत्॥ 34
इति श्रीमद्-भागवते महा-पुराणे पारमहंस्यां संहितायाम्
दशम-स्कन्धे उत्तर-अर्धे बलदेव-तीर्थ-यात्रा-निरूपणम्
नाम एकोन-अशीतितमः अध्यायः॥ 79॥
No comments:
Post a Comment