கண்ணன் ஸுதாமாவுக்கு அனுக்ரஹம் செய்கிறார்
ஸ்கந்தம் 10: அத்யாயம் 81
श्री शुक उवाच
स इत्थं द्विज-मुख्येन सह सङ्-कथयन् हरिः।
सर्व-भूत-मनः-अभिज्ञः स्मयमानः उवाच तम्॥ 1
ब्रह्मण्यः ब्राह्मणम् कृष्णः भगवान् प्रहसन् प्रियम्।
प्रेम्णा निरीक्षणेन एव प्रेक्षन् खलु सताम् गतिः॥ 2
श्री भगवान् उवाच
किम् उपायनम् आनीतं ब्रहन् मे भवता गृहात्।
अणु अपि उपाहृतं भक्तैः प्रेम्णा भुः इव मे भवेत्।
भूरि अपि अभक्त उपहृतं न मे तोषाय कल्पते॥ 3
पत्रं पुष्पं फलम् तोयम् यः मे भक्त्या प्रयच्छति।
तत् अहम् भक्त्या उपहृतम् अश्नामि प्रयत-आत्मनः॥ 4
इति उक्तः अपि द्विजः तस्मै व्रीडितः पतये श्रियः।
पृथुक-प्रसृतिम् राजन् न प्रायच्छत् अवाङ्मुखः॥ 5
सर्व-भूत-आत्म-दृक् साक्षात् तस्य आगमन-कारणम्।
विज्ञाय आचिन्तयन् अयम् श्री-कामः माम् अभजत् पुरा॥ 6
पत्न्याः पतिव्रतायाः तु सखा प्रियत-चिकीर्षया।
प्राप्तः माम् अस्य दास्यामि सम्पदः अमर्त्य-दुर्लभाः॥ 7
इत्थं विचिन्त्य वसनात् चीर-बद्धान् द्विज-जन्मनः।
स्वयम् जहार किम् इदम् इति पृथुक-तण्डुलान्॥ 8
नु एतत् उपनीतं मे परम-प्रीणनं सखे।
तर्पयन्ति अङ्ग माम् विश्वम् एते पृथुक-तण्डुलाः॥ 9
इति मुष्टिम् सकृत् जग्ध्वा द्वितीयाम् जग्धुम् आददे।
तावत् श्रीः जगृहे हस्तं तत् परा परमेष्ठिनः॥ 10
एतावत् अलम् विश्व-आत्मन् सर्व-सम्पत् समृद्धये।
अस्मिन् लोके अथ वा अमुष्मिन् पुंसः त्वत्-तोष-कारणम्॥ 11
ब्राह्मणः ताम् तु रजनीम् उषित्वा अच्युत-मन्दिरे।
भुक्त्वा पीत्वा सुखं मेने आत्मानं स्वर्गतम् यथा॥ 12
श्वः भूते विश्व-भावेन स्व-सुखेन अभिवन्दितः।
जगाम स्व-आलयं तात पथ्य अनु व्रज्य नन्दितः॥ 13
स च अलब्ध्वा धनं कृष्णात् न तु याचितवान् स्वयम्।
स्व-गृहान् व्रीडितः अगच्छत् महत्-दर्शन-निर्वृतः॥ 14
अहो ब्रह्मण्य-देवस्य दृष्टा ब्रह्मण्यता मया।
यत् दरिद्रतमः लक्ष्मीम् आश्लिष्टः बिभ्रतः उरसि॥ 15
क्व अहम् दरिद्रः पापीयान् क्व कृष्णः श्री-निकेतनः।
ब्रह्म-बन्धुः इति स्म अहम् बाहुभ्याम् परिरम्भितः॥ 16
निवासितः प्रिया-जुष्टे पर्यङ्के भ्रातरः यथा।
महिष्याः वीजितः श्रान्तः वाल-व्यजन-हस्तया॥ 17
शुश्रूषया परमया पाद-संवाहन-आदिभिः।
पूजितः देव-देवेन विप्र-देवेन देववत्॥ 18
स्वर्ग-अपवर्गयोः पुंसाम् रसायाम् भुवि सम्पदाम्।
सर्वासाम् अपि सिद्धीनां मूलं तत् चरण-आर्चनम्॥ 19
अधनः अयम् धनं प्राप्य माद्यात् उच्छैः न माम् स्मरेत्।
इति कारुणिकः नूनं धनं मे अभूरि न आददात्॥ 20
इति तत् चिन्तयन् अन्तः प्राप्तः नियगृह-अन्तिकम्।
सूर्य-अनल-इन्दु-सङ्काशैः विमानैः सर्वतः वृतम्॥ 21
विचित्र-उपवन-उद्यानैः कूजत्-द्विज-कुल-आकुलैः।
प्रोत्फुल्ल-कुमुद-अम्भोज-कह्लार-उत्पल-वारिभिः॥ 22
जुष्टं स्व-अलङ्कृतैः पुम्भिः स्त्रीभिः च हरिण-आक्षिभिः।
किम् इदम् कस्य वा स्थानं कथं तत् इदम् इति अभूत्॥ 23
एवम् मीमांसमानं तम् नराः नार्यः अमर-प्रभाः।
प्रत्यगृह्णन् महा-भागं गीत-वाद्येन भूयसा॥ 24
पतिम् आगतम् आकर्त्य पत्नी उत्-हर्ष- अतिसम्भ्रमा।
निःचक्राम गृहात् तूर्णं रूपिणी श्रीः इव आलयात्॥ 25
पति-व्रता पतिम् दृष्ट्वा प्रेम-उत्कण्ठा-अश्रु-लोचना।
मीलित-अक्षी अनमत् बुद्ध्या मनसा परिषस्वजे॥ 26
पत्नीम् वीक्ष्य विस्फुरन्तीं देवीं वैमानिकीम् इव।
दासी-नाम् निष्क-कण्ठी-नाम् मध्ये भान्तीं स विस्मितः॥ 27
प्रीतः स्वयं तया युक्तः प्रविष्टः निज-मन्दिरम्।
मणि-स्तम्भ-शत-उपेतं महेन्द्र-भवनं यथा॥ 28
पयः-फेन-निभाः शय्याः दान्ताः रुक्म-परिच्छदाः।
पर्यङ्काः हेम-दण्डानि चामर-व्यजनानि च॥ 29
आसनानि च हैमानि मृदु-उपस्तरणानि च।
मुक्ता-दाम-विलम्बीनि वितानानि द्युमन्ति च॥ 30
स्वच्छ-स्फटिक-कुड्येषु महा-मारकतेषु च।
रत्न-दीपाः भ्राजमानान् ललना-रत्न-संयुताः॥ 31
विलोक्य ब्राह्मणः तत्र समृद्धीः सर्व-सम्पदाम्।
तर्कयामास निर्व्यग्रः स्व-समृद्धि-मह-हेतुकīm॥ 32
नूनम् बत एतत् मम दुर्भगस्य शश्वत्-दरिद्रस्य समृद्धि-हेतुः।
महा-विभूतेः अवलोकतः अन्यः नैव उपपद्येत यदूत्तमस्य॥ 33
ननु अब्रुवाणः दिशते समक्षं याचिष्णवे भूरि अपि भूरि-भोजः।
पर्जन्यवत् तत् स्वयं ईक्षमाणः दाशार्हकाणाम् ऋषभः सखा मे॥ 34
किञ्चित् करोति उर्वपि यत् स्व-दत्तं सुहृत्-कृतं फल्गु अपि भूरि-कारी।
मया उपनीतं पृथुक-एक-मुष्टिं प्रत्यग्रहीत् प्रीति-युतः महात्मा॥ 35
तस्य एव मे सौहृद-सख्यम् मैत्री दास्यम् पुनः जन्मनि जन्मनि स्यात्।
महानुभावेन गुण-आलयेन विषज्जतः तत्-पुरुष-प्रसङ्गः॥ 36
भक्ताय चित्राः भगवान् हि सम्पदः राज्यं विभूतयः न समर्थयति अजः।
अदीर्घ-बोधाय विचक्षणः स्वयं पश्यन् निपातं धनिनाम् मद-उद्भवम्॥ 37
इत्थम् व्यवसितः बुद्ध्या भक्तः अतीव जनार्दने।
विषयान् जाया-या त्यक्ष्यन् बुभुजे न अति-लम्पटः॥ 38
तस्य वै देव-देवस्य हरेः यज्ञ-पतेः प्रभोः।
ब्राह्मणाः प्रभवः दैवम् न तेभ्यः विद्यते परम्॥ 39
एवं स विप्रः भगवत्-सुहृत् तदा दृष्ट्वा स्व-भृत्यैः अजितं पराजितम्।
तत्-ध्यान-वेग-उद्ग्रथित-आत्म-बन्धनः तत्-धाम लेभे अचिरतः सताम् गतिम्॥ 40
एतत् ब्रह्मण्य-देवस्य श्रुत्वा ब्रह्मण्यताम् नरः।
लब्ध-भावः भगवति कर्म-बन्धात् विमुच्यते॥ 41॥
इति श्रीमत्-भागवते महा-पुराणे पारमहंस्यां संहितायाम्
दशम-स्कन्धे उत्तर-अर्धे पृथुक-उपाख्यानं नाम
एक-शीतितमः अध्यायः॥ 81॥
